„Fircyk w zalotach” Zabłockiego – wykład Wojciecha J. Burszty
– wykład z cyklu Linia czasu. Teatr Narodowy wobec epok i wyzwań
Na scenach Teatru Narodowego w ciągu 250 lat jego historii odbyło się wiele istotnych premier. Istotnych pod wieloma względami: miały one wagę artystyczną, intelektualną, społeczną i polityczną. W roku jubileuszowym proponujemy wykłady, w których wybitni polscy intelektualiści podejmują tematy wywiedzione z najważniejszych dokonań Teatru Narodowego.
Wojciech J. Burszta wygłosi wykład wywiedziony z zagadnień zawartych w sztuce Fircyk w zalotach Franciszka Zabłockiego.
Fircyk w zalotach Franciszka Zabłockiego (1781) to jeden z emblematycznych tekstów prezentujących konflikt fraka z kontuszem, które – jak pisał Zbigniew Raszewski w Krótkiej historii teatru polskiego – „stawały się symbolami, wyrażały konflikt między podziwem dla cywilizacji zachodniej a przywiązaniem do odrębności, powstałych w czasie, gdy Polska żyła w izolacji.” Raszewski doszedł do wniosku, że stronnicy fraka koniec końców znaleźli się w mniejszości: wbrew próbom uczynienia z Fircyka postaci budzącej sympatię, z pogłębioną psychologią, pozostawał on w odbiorze współczesnych postacią negatywną. Wobec upadku Rzeczpospolitej, symbole sarmackie nabierały na scenie nadzwyczajnego znaczenia, prowadziły myśl publiczności ku wartościom związanym z Ojczyzną i jej dziedzictwem.
Wojciech Józef Burszta − antropolog kultury, kulturoznawca i eseista. Profesor zwyczajny, kierownik Katedry Antropologii Kultury w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej w Warszawie i Instytucie Slawistyki PAN. Prezes Instytutu im. Oskara Kolberga, przewodniczący Komitetu Nauk o Kulturze PAN. Wykładał w Yale, Chicago i Paryżu. Autor wielu książek m.in. Wymiary antropologicznego poznania kultury (1992), Czytanie kultury (1996), Antropologia kultury. Tematy, teorie, interpretacje (1998), Asteriks w Disneylandzie (2001), Różnorodność i tożsamość. Antropologia jako kulturowa refleksyjność (2004), Świat jako więzienie kultury. Pomyślenia (2009). Ostatnio wydał książkę Kotwice pewności. Wojny kulturowe z popnacjonalizmem w tle (2013).
Wykorzystano ilustrację: Obraz Kazimiery Dąbrowskiej przedstawiający Juliusza Osterwę w Fircyku w zalotach Franciszka Zabłockiego [źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe].
Pełen program wykładów z cyklu Linia czasu. Teatr Narodowy wobec epok i wyzwań →
