Aktualności

Recenzenci o „Ślubie”

Ślubie Witolda Gombrowicza w reżyserii Eimuntasa Nekrošiusa piszą recenzenci i teatralni blogerzy:

Na pierwszym planie: Jerzy Radziwiłowicz (Ojciec), Danuta Stenka (Matka/Mania), Mateusz Rusin (Henryk). Fot. Krzysztof Bieliński

„...pomysł dyrekcji Teatru Narodowego jest przejawem geniuszu: dokładnie dwie dekady od premiery przedstawienia Jerzego Grzegorzewskiego na tej scenie oddać Ślub w ręce innego klasyka teatru autorskiego. Który, nie zapomnijmy, dwa sezony temu zrealizował tu Mickiewiczowskie Dziady. Od kogo – reżysera czy teatru – wyszła propozycja wystawienia tych właśnie utworów w takiej kolejności – nie wiem. Ale jest w tej sekwencji wyborów literackich coś szalenie przekornego. Mickiewicz, który poszukiwał źródeł duchowości w prasłowiańskich gusłach i Gombrowicz, u którego także są kapłani, ale ludzko-ludzcy, którego zdecydowanie nie umarli interesują, ale żywi. Tę sprzeczność zaciera zresztą sam reżyser, umieszczając w materiałach medialnych przedstawienia grafikę przedstawiającą owoc, który grał znaczną rolę w jego Dziadach. Chodzi rzecz jasna o makówkę – powszechnie znaną jako główny składnik opium, zaś na Litwie używaną tradycyjnie jako element pogrzebowego obrządku”. 
Ślub Eimuntasa Nekrošiusa w Teatrze Narodowym na dobrą sprawę stał się wydarzeniem już w momencie zapowiedzi premiery. Choć przecież nie po to ściąga się mistrza z Litwy, by oglądał się na tradycję inscenizacji tego niezmiernie ważnego dla nas utworu, ale po to raczej, by wszedł z Gombrowiczem w dyskusję, by pokazał jego utwór w lustrze własnej wyobraźni, oświetlił go w nieoczekiwany sposób. I tak się w istocie stało – swoim zwyczajem Nekrošius wyprowadza z tekstu labirynt plastycznych znaków, kulturowych skojarzeń i asocjacji, wprowadza enigmatyczne rozwiązania w grze aktorskiej, tworząc w ten sposób niezwykle nasycony i gęsty od znaczeń i emocji świat. Tym samym reżyser rzuca widzom niełatwe, ale i pasjonujące wyzwanie. [...] ...Nekrošius otwiera i inną, emocjonalną drogę odbioru swojego przedstawienia. Egzystencjalny dramat Henryka wypełnia bowiem napięciami układającymi się w przejmującą egzegezę człowieczych gestów. I – mimo totalnego synkretyzmu rozwiązań artystycznych – ubiera go w niezwykle harmonijną, piękną formę. Ścieżka, jaką podążymy, zależy oczywiście od nas, choć największą satysfakcję daje chyba podróż równoległa: obiema ścieżkami naraz” – pisze Szymon Kazimierczak w wortalu teatralny.pl. Czytaj więcej →

Ślub Witolda Gombrowicza jest artystycznym wyzwaniem – utworem wielowarstwowym, przesyconym niejednoznacznymi literackimi odniesieniami czy kulturowymi tropami, które najpełniej rezonują w polskich duszach. Tymczasem północno-wschodni wiatr przywiał do nas artystę o wyjątkowym wyczuleniu na wszelkie nadwiślańskie niuanse – niewykluczone, że przez innych postrzegane jako kompleksy. Pomimo wcześniejszych prób zakotwiczenia litewskiego reżysera nad Wisłą, trudno nie docenić jego odwagi w mierzeniu się z równie trudnym tekstem scenicznym. [...] Obeznanie Eimuntasa Nekrošiusa z okolicznościami życia pisarza przyniosło przejrzyste, niekonwencjonalne widowisko. Inscenizacją Ślubu reżyser dowiódł, że w pełni zrozumiał złożoność problemów, z jakimi na co dzień borykał się autor tekstu. [...] Instynkt puszczańskich przodków podpowiada Eimuntasowi Nekrošiusowi niestereotypowe rozwiązania inscenizacyjne, które czasami zwodzą go na manowce. Z jego interpretacjami można się spierać, nie sposób ich nie zauważyć. Przyzwyczaił nas do tego, że zawsze wzbudza emocje, w przypadku Ślubu w Narodowym – wyłącznie pozytywne. Strona wizualna Ślubu nacechowana jest ascezą funkcjonalności. W sporej części przedstawienie jest przedsięwzięciem rodzinnym: kostiumy są dziełem żony reżysera Nadeždy Gultiajevej, a scenografia – ich syna Mariusa Nekrošiusa. Stylistyką i wewnętrznym napięciem zbliżają się one do śmiałych rozwiązań plastycznych pieczołowicie zaszczepianych w teatrze przez polskich eksperymentatorów sceny: Józefa Szajnę, Tadeusza Kantora czy Leszka Mądzika. Pozostałe aspekty widowiska przypadły w udziale stałym współpracownikom reżysera. Stonowaną grę świateł przygotował dyrektor teatru Nekrošiusa Meno Fortas Audrius Jankauskas, a lirycznie-dramatyczną muzykę skomponował Algirdas Martinaitis. Litewskie z ducha przedstawienie objawiło nam zupełnie inne oblicze Witolda Gombrowicza – pozbawione typowo polskiej, romantycznej maski, od jakiej ten kosmopolityczny prześmiewca zawsze się odżegnywał” – stwierdza Janusz R. Kowalczyk w portalu culture.pl. Czytaj więcej →

Grzegorz Małecki (Pijak), Karol Dziuba (Władzio), Anna Grycewicz (Druhna), Danuta Stenka (Matka/Mania), Mateusz Rusin (Henryk), Piotr Piksa (Lody), Paulina Korthals (Druhna), Kamil Mrożek (Młody). Fot. Krzysztof BielińskiNekrošius skroił świetne przedstawienie, w którym, nie byłby przecież sobą, gdyby nie ukazał swojej niezwykłej plastycznej wyobraźni. W jego spektaklach nie ma miejsca na dosłowność, tandetną ilustracyjność. Kiedy Henryk przywdziewa płaszcz królewski, będzie to koło ratunkowe, a insygnia królewskie okażą się zdjętym ze ściany obrazem. Wir wyobraźni wyzwalają kolorowe wstęgi kręcone przez Matkę i Ojca, dworzanie noszą na plecach żeberka kaloryferów jako oznaki ciężaru, wagi swoich urzędów, a żeby zasiąść za stołem i spożywać posiłek wcale nie potrzeba stołu, widelców ani tym bardziej potraw. Nekrošius radykalnie wyprowadza teatr z królestwa naturalizmu w świat magii symbolu, skrótu, poezji. To pewnie dlatego jego Ślub jest tak «senny, pijany i szalony». Taki, jak pisał o nim Gombrowicz” – pisze Tomasz Miłkowski w recenzji pt. „Wir wyobraźni” w Dzienniku Trybuna. Czytaj więcej → 

„...tak wiele rozbieżnych sądów i opinii na temat ostatniej premiery, dla jednych hermetycznej, niedostępnej i niezrozumiałej, drażniącej rzekomym odejściem od założeń dramatu, dla innych oszałamiającej harmonią brzmienia i sposobem konstruowania scenicznych obrazów, od których niekiedy trudno się uwolnić. Bierze się to najpewniej z tego, że Nekrošius podchodzi do wszystkich tekstów bez lęku, jego stosunek do klasyki nie jest obwarowany tym, jakie sensy czy znaczenia nadawano wersom czy przecinkom wcześniej. [...] Jak zawsze u Nekrošiusa aktorów prowadzi również muzyka (Algirdas Martinaitis), determinuje ich działania ruchowe, gestyczne, powstające napięcia, ma też wpływ na stopniowanie ekspresji. Sceny zbiorowe, toczące się jakby w labiryncie umysłu i ludzkiego wnętrza, w swojej celności i konsekwencji gestów i działań, to kompozycje będące niczym wielogłosowe orkiestracje, zadziwiające i olśniewające.
Ślub Nekrošiusa to kolejny bardzo osobisty spektakl tego reżysera, kwintesencja jego nieuchwytnej poetyki w próbach odkrywania tajemnicy, to stwarzanie teatralnej rzeczywistości w strukturze wariacji i powracających motywów, która testuje wytrzymałość widza i wymaga nieustannej uwagi, czasami nawet do granic wytrzymałości. Mają rację ci, którzy twierdzą, że aby móc rozczytać i rozkodować do końca teatralne imaginarium litewskiego reżysera, całą barokowość tego świata, jego wszystkie ornamenty, efekty, ingrediencje, cudeńka trzeba spektakl obejrzeć kilka razy. I może wtedy da się przełożyć cały ten naddatek teatralnej przestrzeni również na formy i rozpad naszej rzeczywistości. Bo teatr Nekrošiusa ze wszystkimi jego pozornie ekscentrycznymi rytuałami, modyfikacjami materii i wpasowywaniem ich w obszary przynależne ludzkiej duszy, jest czymś na kształt porządku nieodwracalnego. Ukształtowanego z nieprawdopodobną wręcz do ogarnięcia perfekcyjnością, widać to w dopieszczaniu znaczeń na drugim planie, w prowadzonej grze z każdym rekwizytem, w podpowiadaniu sensów, nastrojów i w międzyaktorskich zależnościach” – zauważa Wiesław Kowalski na facebookowym fanpage'u „Teatr dla Wszystkich”. Czytaj więcej → 

„...cała opowieść zawarta w Ślubie jest być może snem Henryka, co daje daleko idącą swobodę mnożenia pomysłów. A Nekrošius nawet pewnymi zabiegami inscenizacyjnymi w Dziadach dowiódł, że Gombrowiczowska wyobraźnia jest mu bliższa niż to, co znajdujemy w dramacie romantycznym. [...] Ja zobaczyłem przedstawienie teatralnie piękne, podbudowane świetną muzyką Algirdasa Martinaitisa i wizjonerską scenografią syna reżysera Mariusa Nekrošiusa, które owszem buzowało energią mocno groteskową, ale przecież taki jest duch Gombrowicza. Przy czym była to groteska szczególna. Ów dwór królewski, w jaki zmieniła się karczma, jest dworem ze snu człowieka udręczonego wojną. Stroje owego dworu, przeobrażonego z tłumu pijaków z karczmy, są tyleż dziwaczne co w istocie parciane, kontrastuje to z chwilową beztroską piosenki o «królewskim five o’clocku». Mnie taka nieokiełznana wyobraźnia raczej pomagała stawiać pytania” – pisze Piotr Zaremba w portalu wPolityce.pl. Czytaj więcej →

Karol Dziuba (Władzio), Mateusz Rusin (Henryk), Marcin Przybylski (Kanclerz). Fot. Krzysztof Bieliński

„...w interpretacji litewskiego reżysera Władzio i Henryk to jedna osoba. Potwierdza to też zabieg złączenia ich na początku spektaklu gipsem, który – rozpoczynając swoją sceniczną podróż po własnym śnie – rozcinają, niejako uwalniając się od siebie. [...] Z tej perspektywy cała sceniczna opowieść zyskuje na autentyczności i szczerości. Jest rodzajem koszmaru, śniącego się młodemu i niewinnemu bohaterowi. Koszmaru, w którym dochodzi do głosu ciemna strona jego osobowości i przejmuje stery, doprowadzając go do katastrofy. W takim ujęciu znakomicie tłumaczy się też zabieg obsadzenia Danuty Stenki w podwójnej roli Matki Henryka oraz jego narzeczonej, Mańki. Zazdrość Henryka zyskuje tym samym dodatkowe znaczenia: bo nie wiadomo, czy jest on bardziej zazdrosny o relację między swoją narzeczoną a innym mężczyzną, czy raczej między matką a sobą samym jako chłopcem, relację, która nigdy już nie będzie taka sama, a może w ogóle nigdy jej nie było, stąd ból i cierpienie na samą myśl o takiej konfiguracji. [...] Gdy zaczyna się trzecia część spektaklu, okazuje się, że na skutek odpowiedniego oświetlenia – największy element świetnej scenografii Mariusa Nekrošiusa (wcześniej tego nie zauważyłem) przedstawia gigantyczne radio z antenką (wcześniej służyła ona za maszt, na którym wieniec zwycięstwa bądź polska «wiecha» odmierzała upływ czasu, może od 1989 roku?). Wejście, którym dostali się do karczmy swoich rodziców Henryk z Władziem to głośnik. Zabieg ten wydaje się znakomity”. 
„Spektakl jest skonstruowany koronkowo. Struktura dramatu Gombrowicza wyłania się tu z pieczołowicie odegranego szeregu scen, które niczym rosyjska babuszka zawierają w sobie mniejsze i jeszcze mniejsze aktorskie etiudy, częstokroć gęste od znaczeń i właściwie niemożliwe do odczytania w całości podczas jednorazowej wizyty w Narodowym. Pantomimiczno-choreograficzne sceny wprowadzają element humoru do przenikającej dramat Gombrowicza atmosfery ponurej groteski, co skutecznie przełamuje grozę konwencji snu, a raczej koszmaru, jaki każe nam śnić na scenie Bogusławskiego Nekrošius. [...]  Nekrošius zrobił w Narodowym znakomity spektakl. Jego pomysł na Ślub to pogłębiona, niezwykle wierna Gombrowiczowi lektura jego dramatu. Ważne w niej nie tylko co, ale też – jak. W tym zawiera się wierność Gomrowiczowi i trudność spektaklu. Polegną w zetknięciu z nim zapewne ci, którzy zbytnio skupią się na jego treści. W teatrze – podobnie jak u Gombrowicza – słowo jest mniej ważne niż sposób jego wypowiadania. Jak mówi Henryk: «tu wszyscy udają siebie samych… i kłamią, żeby prawdę powiedzieć… To nawet zabawne… ale już się przyzwyczaiłem»Do «kłamstwa» Nekrošiusa trzeba się przyzwyczaić, a wtedy można w nim ujrzeć niejedną prawdę” – dzieli się swoimi spostrzeżeniami Tomasz Domagała w recenzji pt. „Radio Ga Ga” na blogu DOMAGAŁAsięKULTURY. Czytaj więcej →

„Tylko jedno pozostaje niezmienne: przez cały spektakl niemal wszystkim aktorom «dziwnie się mówi», jakby reżyser postawił im skrajnie niekomfortowe zadania, karząc niekiedy wypowiadać kolejne kwestie w sprzecznych intencjach, nieustannie przeskakiwać z jednej stylistyki do drugiej. Mowa potoczna sąsiaduje tu z uroczystą deklamacją, powaga z błazenadą, poruszająca emocjonalność z tandetną zewnętrznością. Podobnie działa w tym spektaklu piękna muzyka autorstwa Algirdasa Martinaitisa, w której kompozytor zakodował nie tylko rozmaite style, ale też nadbudował rytmiczną i emocjonalną strukturę przedstawienia, której aktorzy trzymają się z żelazną konsekwencją. Niemniej logika mowy postaci wydaje się w tym przedstawieniu skrajnie rozchwiana, chyba zgodnie zresztą z intencją samego Gombrowicza, który we wstępie do Ślubu pisał, że w tym utworze «dramat dzieje się między tym, co krzyczy, a jego własnym krzykiem»” – pisze Szymon Kazimierczak w wortalu teatralny.pl. Czytaj więcej →

„...Z oniryczną poetyką kojarzy się również kapitalny koncept połączenia postaci Matki i Mańki. Już w samym tekście dramatu są one osobami nie do końca określonymi. Wszak powracający z wojny Henryk spotyka Matkę przepoczwarzoną z dziedziczki w karczmarkę, a dawną narzeczoną w służebną dziewkę. Zjednoczenie niedookreślonych postaci w jedną (w tej roli Danuta Stenka) wydaje się właściwie pójściem za Gombrowiczowskim ciosem. W miarę scenicznej potrzeby Stenka odzywa się bądź jako jedna, bądź jako druga postać, pozostając właściwie ni jedną, ni drugą. Wizjonerski charakter mają rozliczne obrazy, które Nekrošius komponuje w toku przedstawienia. Niewielki kaloryfer trzymany oburącz przypomina akordeon. Kilka scen później motyw zostanie spotęgowany, kiedy aktorzy zaczną ustawiać na scenie rozliczne grzejniki. Ich wewnętrzna pustka, zapowietrzenie i pozbawienie konkretnego znaczenia budzą skojarzenie z napompowywaniem się iluzją władzy. Niezwykle malarski efekt dają kostiumy, które zaprojektowała Nadežda Gultiajeva. Szczególnie uwagę zwracają uniformy Kanclerza (Marcin Przybylski) i Szefa Policji (Robert Jarociński). Żółte i jak gdyby napompowane deformują sylwetki wykonawców, sprawiając, że grane przez nich postaci będą się kojarzyć z klaunami bądź z niepokojącymi lalkami. W przypadku Kanclerza wrażenie będzie potęgować niedopasowany melonik oraz cudaczne wąsiki. Ciekawy jest również strój Pandulfa (Magdalena Warzecha). «Kardynał Kościoła Rzymskiego» neurotycznie krąży dookoła sceny w oranżowej sutannie. Jest w tym pomyśle jakieś parodystyczne nawiązanie do Felliniego. Ale nie tylko. Zastąpienie symbolizującej męczeństwo kardynalskiej czerwieni przez odcień przypominający więźniarski uniform przywołuje obrazy współczesnego terroru. Znacząca wydaje się tu bezradność Pandulfa, jego umyślnie podkreślana marionetkowość. Trudno mieć wątpliwości, że spektakl odwołuje się obok poetyki snu również do surowej rzeczywistości powojennej. Oba te wymiary doskonale się zresztą sprzęgają...”. 
„I właśnie istotnym wymiarem spektaklu obok oniryczności i deformacji wydaje się budowanie pełnego ironii dystansu wobec przedstawianej rzeczywistości. [...] O powyższych zabiegach wspominam dlatego, że można w nich dopatrywać się czegoś więcej, aniżeli scenicznych grepsów. Jak wspomniałem, chwyty te służą do podkreślenia dystansu wobec kreowanego świata, do wydobycia jego karykaturalnego charakteru. [...] Mam świadomość, że spektakl budzi w niektórych odbiorcach wyraźny sprzeciw. Wiąże się to chyba z faktem, że litewski reżyser wystawił dramat Gombrowicza, nie biorąc pod uwagę naszych nawyków związanych z inscenizowaniem tego pisarza. Wydaje mi się jednak, że przedstawienie Eimuntasa Nekrošiusa jest właśnie bliskie samemu Gombrowiczowi. Litewski reżyser pozwolił wybrzmieć znaczeniom zawartym w tekście dramatu. A że jednocześnie stworzył przedstawienie bardzo prowokacyjne, to akurat dowód na możliwości tego tekstu” – o spektaklu pisze Patryk Kencki w portalu Teatrologia.info. Czytaj więcej → 

„Prosta i ciekawa scenografia syna reżysera Mariusa Nekrosiusa. Świetne kostiumy Nadeżdy Gultajevej. Znakomita muzyka Algirdasa Martinaitisa i wspaniałe oświetlenie Audriusa Jankauskasa - niespotykane u nas. Zwłaszcza twarzy aktora, z której wyczytać można wszystko” – ocenia Witold Sadowy w portalu e-teatr.pl. Czytaj więcej → 

Dążenia te nabierają żywego kształtu również dzięki ciekawie dobranej scenografii i światłu. Początkowe pantomimiczne interakcje pomiędzy ojcem a matką, odbywające się w ascetycznej, przesyconej rudym światłem scenerii, pozwalają zbudować ponury i zarazem absurdalny, na poły beckettowski nastrój. Z kolei prawie że monumentalne sceny zbiorowe, mające miejsce od połowy spektaklu, swoją niepokojącą wzniosłością przypominają do pewnego stopnia szekspirowskie tragedie. Po drodze akcja ociera się wielokrotnie o groteskę, co jest dużą zasługą sprawnie posługujących się niecodziennymi rekwizytami aktorów (świetliste szarfy, szklanki wykorzystywane do różnych celów, ale nie do picia etc.), zaś na koniec Nekrošius pozostawia widzów z poczuciem tragicznej bezradności, znów w czarno-rudej grze barw” – opisuje Michał A. Pawłowski w Internetowym Magazynie „Teatralia”. Czytaj więcej → 

Wspaniałe, wizjonerskie przedstawienie litewskiego mistrza Eimuntasa Nekrošiusa. Fantastyczna przestrzeń, gra świateł, plastyka spektaklu. Muzyka Algirdasa Martinaitisa, przypominająca raz Nino Rotę z Osiem i pół Felliniego, inny razem nawiązująca do fragmentu piątej symfonii Gustava Mahlera, wykorzystanej w Śmierci w Wenecji Viscontiego. Jest jeszcze nokturn Chopina, który otwierał Wesele Hanuszkiewicza w 1974 roku, gdzie Łomnicki grał Gospodarza, a Łapicki Pana Młodego. Zapewne to nawiązanie nie było zamierzone przez reżysera (zresztą, kto wie?), ale jednak wzruszające” – zauważa Ks. Andrzej Luter na swoim blogu „Tezy Lutra” w internetowym wydaniu kwartalnika „Więź”. Czytaj więcej → 

O kreacjach aktorskich w Ślubie:

Karol Dziuba (Władzio), Danuta Stenka (Matka/Mania), Jerzy Radziwiłowicz (Ojciec), Mateusz Rusin (Henryk). Fot. Krzysztof Bieliński  „Sztuczną, dętą i dziwaczną atmosferę następujących po sobie sytuacji nadają Ojciec i Matka. Matka okaże się też Mańką – pomysł, jakże ryzykowny, aby w obu rolach obsadzić jedną aktorkę (matki i kochanki), która w mgnieniu oka będzie zmieniać «tożsamość» okazał się znakomity. Zakotwiczony w skłonności synów do kobiet przypominających im matki, powiódł się dzięki fenomenowi talentu Danuty Stenki, która jak natchniona buduje tę dwoistą postać, czy dwu-postać z ogromnym temperamentem, wyczuciem, dozowaną celowo przesadą i powściąganą gwałtownością. Godnym jej partnerem pozostaje Ojciec Jerzego Radziwiłowicza, precyzyjnie budowany, nadęty sztucznością i tę sztuczność kontrolujący ze świadomością artysty, który Ślub zna na wylot (pamiętny Henryk ze Ślubu Jarockiego w Starym Teatrze, 1991). Tym trzecim okaże się Pijak Grzegorza Małeckiego – piekielnie inteligentny, udający idiotę manipulant i intrygant, przenikliwy gracz, którego trzeba się strzec, a przy tym nieodparcie komiczny. Małeckiemu udało się dorównać historycznemu Pijakowi Zbigniewa Zapasiewicza, a może i prześcignąć mistrza – to doprawdy fenomenalna rola. Na tle tej czołowej stawki początkowo Henryk Mateusza Rusina wygląda przytłumiony, wycofany, mniej w tym wszystkim ważny. Ale to pozór. On też się nadmie, a potem pęknie jak balon. Finał spektaklu należy do Henryka. To bezbrzeżnie smutny finał, poprowadzony bez złudzeń, że w okrutnym świecie człowiek ma szansę odnaleźć porozumienie z drugim człowiekiem. Gombrowiczowski koncept kościoła ludzko-ludzkiego pęka jak bańka mydlana. Bohater pozostaje sam, zawsze był sam i tylko na swoją samotność może liczyć.”  (Tomasz Miłkowski, Dziennik Trybuna. Czytaj więcej → )

„[Nekrošius] Również potrafi zaskoczyć obsadowo. W Ślubie rolę głównego bohatera powierzył Mateuszowi Rusinowi i to jest ogromna niespodzianka, bo młody aktor zagrał Henryka rewelacyjnie – na ogromnym rozwibrowaniu i rozgorączkowaniu, które objawiają się w intonacyjnych barwach i świadomie przesadnym demonstrowaniu cielesnej ekspresji. Widać, że Rusin zaufał reżyserowi a reżyser jemu. To emanuje z tej postaci. Znakomita jest Danuta Stenka w podwójnej roli Matki i Mańki, której udało się osiągnąć w strukturze tych postaci harmonię i odpowiedni rytm. Podobnie jak Jerzy Radziwiłowicz w roli Ojca”.
(Wiesław Kowalski, Facebook „Teatr dla Wszystkich”. Czytaj więcej → )

Henryk to współczesny everyman; ubrany w szary, niczym nie wyróżniający się kostium, przedstawiciel pokolenia trzydziestolatków. Jako człowiek bez właściwości próbuje początkowo znaleźć odpowiednią dla siebie formę ekspresji. Świetnie pokazuje to grający rolę Henryka Mateusz Rusin w pierwszej części spektaklu. Zmienia sposoby gry, gesty, artykulację, poszukując jakiejś formy, która byłaby jego, tylko jego, od początku do końca jego własna. Jest takim trochę naiwnym dzieciakiem, zagubionym w świecie swoich rodziców, których karczmarskie życie w pogoni za pieniądzem i własnym szczęściem odmierzają tabliczki z napistem «otwarte», «zamknięte» oraz «ślisko». Istotę zaś ich beznadziejnej egzystencji określa tabliczka «czekamy». Na co? Na wszystko – na szczęście, na syna, na śmierć (znakomity kilkuminutowy, pantomimiczny performance Danuty Stenki i Jerzego Radziwiłłowicza). [...] Aktorstwo jest znakomite. Wyborni Radziwiłłowicz i Stenka. Świetny Karol Dziuba jako Władzio czy Grzegorz Małecki jako Pijak. Nie ma zresztą w tym spektaklu złych ról. Jest świetnie funkcjonujący zespół TN, współpracujący ze sobą precyzyjnie niczym szwajcarski zegarek. Swoją najlepszą dotąd rolę na deskach Narodowego gra na pewno Mateusz Rusin. Znakomicie odnajduje się w roli człowieka znikąd i bez wyraźnego celu, zagubionego w świecie i chwytającego się nagle tępej, ojcowskiej «brzytwy». Rusin znakomicie pokazuje, jak jego bohater najpierw się tej brzytwie przygląda, następnie ją ostrzy, a potem – strasząc nią wszystkich dokoła – zdobywa władzę. Nie wie, że brzytwa ta stanie się narzędziem jego śmierci. W poprzedzającym ją monologu Rusin wspina się na wyżyny swojego aktorstwa. Gdy szuka człowieka, wodząc po widowni załzawionymi oczami – jest wstrząsający. Ginie głupio, jak wszyscy młodzi zapaleńcy. Taki polski los”.
(Tomasz Domagała, „Radio Ga Ga”,  blog DOMAGAŁAsięKULTURY. Czytaj więcej → )

Mateusz Rusin (Henryk), Karol Dziuba (Władzio). Fot. Krzysztof Bieliński

„W przedstawieniu Nekrošiusa są role, które zapadają w pamięć. Mateusz Rusin to Henryk niezwykle wyrazisty i przekonujący. Aktor gra z dużą energią, która udziela się widzowi. Być może kreację warto byłoby przełamać jakimś mniej oczywistym tonem. Rusinowi dobrze partneruje Karol Dziuba. Świetne wrażenie robi jedna z początkowych scen, gdy aktorzy pojawiają się połączeni jednym opatrunkiem, którego zdzieranie z przedramion sprawia wrażenie dramatycznej walki. Jest w tym zarysowana jakaś chęć wydarcia się z okopów i wojny, jest w tym jednak i motyw wyraźnie oniryczny. Tak jak Matka i Mańka stają się jedną postacią, tak Henryk i Władzio wyłaniają się ze wspólnego bytu. Na uwagę zasługuje postać Ojca. Radziwiłowicz gra rolę wyjątkowo powściągliwie. Świadomie rezygnuje z rozmaitych okazji do scenicznego popisu. W budowaniu swej kreacji dąży do swoistego wycofania, do skulenia się, do scenicznego ukazania, że w obliczu toczących się zdarzeń rzeczywiście ma «boja». Trudno nie zwrócić uwagi na świetne zestrojenie tej postaci z kreacją Stenki. Obie postaci sprawiają wrażenie kruchych i z góry skazanych na degradację czy wykluczenie”. (Patryk Kencki, Teatrologia.info. Czytaj więcej → )

„...Mateusz Rusin, bardzo obiecujący, przechodzący swój dobry czas aktor, jako Henryk w pełni udźwignął rolę przewodnika – nie tyle po wydarzeniach co po Gombrowiczowskich dylematach. Fronczewski czy Peszek byli drażniąco dojrzałymi rezonerami. Jemu reżyser wyznaczył rolę postaci zagubionej i momentami przesadnie komediowej. Można z tym dyskutować, mnie taka interpretacja, taki ludzki, błądzący Henryk, podoba się, przekonuje, w paru miejscach porywa. Dobrze go uzupełnia Karol Dziuba jako wiecznie zdezorientowany Władzio. Takie postawienie na młodych powinno być marką Teatru Narodowego. I często jest. 
Możliwe, że Pijak Grzegorza Małeckiego był z kolei nawet bardziej charyzmatyczny od głównego bohatera, ale to także wydaje mi się następstwem założonej koncepcji. Kolejne metamorfozy Małeckiego, od skrajnej rodzajowości po inteligentne rezonerstwo, to skądinąd temat na osobną małą rozprawkę. [...] Świetna, wybitna rola”.
(Piotr Zaremba, wPolityce.pl. Czytaj więcej → )

„...wieniec kojarzyć się może raczej z insygniami cesarskiej władzy, a więc właśnie z formą, porządkiem, hierarchią. Nieprzypadkowo od rozprawienia się z tym symbolem w pierwszym i drugim akcie swoją świńską rewolucję rozpoczyna Pijak, który ubrany jest jak rasowy warszawski «tani drań»: z kaszkietem, przaśnym krawatem, rozchełstaną koszulą i lakierkami. Perfekcyjnie gra go Grzegorz Małecki, poruszający się wiotko, z impertynencką pewnością siebie, spoczywający nieraz w bezczelnym, podwórkowym przykucu. Jego wejścia za każdym razem anonsuje przeszywający huk upadającej metalowej tyczki, którą bohater następnie strąca królewski wieniec. To jego stały atrybut, jakby przedłużenie koszmarnego palca. Palca, którym usiłuje dokonać kluczowego w sztuce Gombrowicza gestu – dotknąć Ojca, a następnie Henryka”.
(Szymon Kazimierczak, teatralny.pl. Czytaj więcej → )

Niełatwa w odbiorze sztuka wybrzmiewa bez jednego fałszywego tonu, do czego przyczyniła się znakomita obsada. Najtrudniejsze do przekazania partie ma prawie nieschodzący z pierwszego planu Henryk (Mateusz Rusin), zdumiewając już swoim pierwszym pojawieniem się na scenie. Gipsowy opatrunek na przedramieniu sczepia go z Władziem (Karol Dziuba), co trafnie obrazuje pokomplikowanie i podwójność natury protagonisty. Wkrótce jednak obaj rozetną krępujące ich usztywnienie, żeby ostatecznie zerwać z wzajemnym podporządkowaniem ruchów. [...] Udanym zabiegiem okazało się powierzenie dwóch ról żeńskich jednej aktorce (Danuta Stenka), która po mistrzowsku radzi sobie z rozdwojeniem sytuacji – w jednej i tej samej scenie kilkakrotnie przesiada się z krzesła na krzesło, przekonując zarówno w roli steranej życiem Matki Katarzyny/Królowej, jak i w dziewczęcej zalotności Mani, albo też Mańki – coraz bardziej ordynarniejącej w karczemnej służbie. Sprytny zabieg inscenizacyjny dał widzowi możliwość spojrzenia na akcję dramatu z czysto kobiecego punktu widzenia. Takie rozłożenie akcentów sprawia również, że Ojciec Ignacy/Król (Jerzy Radziwiłowicz), z mniej od partnerki rozbudowaną rolą, staje się personą zepchniętą do defensywy. Pozornie, gdyż przemożna pokusa nadania sobie znaczenia przez urząd i tytuł monarchy – jawnie kontrastujący z nieokrzesanym prostactwem postaci – pozwala aktorowi znakomicie żonglować emocjami. W swojej roli, zawierającej znany baśniowy motyw: z chłopa król, rewelacyjnie utrzymuje chwiejną równowagę między pozorowaną powagą, a śmiesznością swego bohatera, nieszczęśliwie uwikłanego w układ, który po wielekroć go przerósł (skąd my to znamy?). Ciekawym rozwiązaniem twórczym jest również wzbogacenie sylwetki Pijaka (Grzegorz Małecki) przez dodanie mu kolorytu lwowskiego batiara, skojarzonego z cwaniakiem z szemranych przedmieść przedwojennej Warszawy. Jest on kierującym się wrodzonym sprytem przedstawicielem gminu, chętnie wykorzystującym swój szelmowski wdzięk. Postać zyskuje przez to na osobowości, aktor zaś bryluje w roli samograju. Należałoby jeszcze wspomnieć o Kanclerzu (Marcin Przybylski), który jako sumienny wykonawca najpodlejszych rozkazów pryncypała przybrał postać obleśnego starucha – wnosząc dodatkowy niepokój radykalną odmianą aktorskiej powierzchowności. Inny rodzaj wieloznacznej umowności dorzucił wiotki, długowłosy Biskup Pandulf (Magdalena Warzecha) – poprzez takie właśnie zaakcentowanie płci jawiący się jako zdecydowanie nieortodoksyjny dostojnik Kościoła rzymsko-katolickiego. To tylko jeden ze stricte polemicznych motywów, dających pole różnorodnym możliwościom odczytania dzieła – nie tylko w kategoriach odwiecznie toczącej się dysputy w łonie wspólnoty wierzących”.
(Janusz R. Kowalczyk, culture.pl. Czytaj więcej → )

„Wielce utalentowany Mateusz Rusin radzi sobie doskonale z ogromną rolą Henryka. Buduje konsekwentnie postać. Jest wychowankiem Mai Komorowskiej. Pamiętam go ze szkoły. Od kilku lat jego talent rozkwita na narodowej scenie. W ogromnym końcowym monologu Henryka wzrusza i porywa prawdą wewnętrznego przeżycia. Trzeba być ślepym, żeby tego nie zauważyć. Dzielnie dotrzymuje mu kroku w roli Władzia Karol Dziuba. Kolejny zdolny młody człowiek. Mistrzowsko gra Ojca wielki Jerzy Radziwiłowicz a Danuta Stenka znakomicie podwójną rolę Matki Henryka i jego kochankę ladacznicę Manię. Magdalena Warzecha, dawno nie widziana na scenie, jako Biskup Pandulf już samym wejściem zwraca na siebie uwagę. Jest wspaniała. Dołącza do nich świetny, jako zdrajca, Arkadiusz Janiczek. I rewelacyjny wprost, jako Pijak, mój ulubiony artysta Grzegorz Małecki. Cały zespół aktorski w mniejszych i większych rolach jest rozpoznawalny”.  
(Witold Sadowy, „portal e-teatr.pl” Czytaj więcej → )

Joanna Gryga (Druhna), Paulina Korthals (Druhna), Paweł Paprocki (Nosił), Danuta Stenka (Matka/Mania), Jerzy Radziwiłowicz (Ojciec), Robert Jarociński (Szef policji), Marcin Przybylski (Kanclerz). Fot. Krzysztof Bieliński „Aktorstwo w Ślubie jest najwyższej próby. Mateusz Rusin nie schodzi ze sceny przez trzy godziny; jego Henryk to poszukiwacz transcendencji, humanizmu, a jednocześnie racjonalista i logik; poszukiwacz człowieczeństwa w sobie i innych; zagubiony, pełen sprzeczności. Nie wie, czy to wszystko «jest prawdą, czy nie jest prawdą». Henryk w wykonaniu Rusina – tak jak chce Gombrowicz – «widzi się wobec świata fikcji, snu, kłamstwa, świata formy», wobec świata, który odpowiada jednak jakiejś rzeczywistości, coś wyraża. Rzeczywistość somnambulicznego koszmaru odkrywa jego pragnienia, także odrzucane pragnienie miłości, bo przecież «my nie kochamy się – my tylko wytwarzamy miłość między sobą». Ostatecznie Henryk poddaje się logice Formy, logice sztuczności i fałszu. Takimi rolami wchodzi się do pierwszej ligi aktorskiej. Rusin chyba już w niej był, teraz jest już na pewno. Grzegorz Małecki jako Pijak «bierze mnie za mordę» swoim monologiem o kościele nie z nieba, lecz z dołu i o religii nie z góry, lecz z dołu. Małecki jest śmieszny i tragiczny, poza Formą, potrafi «dutknąć», ale ostatecznie jego Pijak logice Formy też się poddaje. Zadziwia Danuta Stenka w podwójnej roli matki Henryka i Mańki. Zmienność nastroju, poczucie absurdu, rozpacz i śmiech, fenomenalna gra słowem i ciałem. Jerzy Radziwiłowicz z kolei jako Ojciec jest jak ów «przedawniony Bóg», którego syn – przynajmniej we śnie – «bierze za mordę». Widać zresztą, że cały zespół aktorski «żyje» przedstawieniem, utożsamia się z wizją reżysera. Kilka scen szczególnie mocno zapada w pamięć: dialog Henryka i Pijaka, jakby konfrontacja jasnej, młodzieńczej strony osobowości tego pierwszego ze stroną ciemną, groźną i zagubioną; wspaniale oświetlona scena między Henrykiem i jego przyjacielem Władziem (znakomity Karol Dziuba), dramatyczna walka Henryka ze swoją tożsamością i prawdziwym uczuciem, które musi odrzucić, złożyć na ołtarzu Formy”. 
(Ks. Andrzej Luter, kwartalnik „Więź”. Czytaj więcej → )

„Na zespole Teatru Narodowego można grać jak na polifonicznej orkiestrze. Zapamięta się więc znakomitego Arkadiusza Janiczka jako dygnitarza-zdrajcę, granego z typową dla tego aktora groteskową werwą. Także dwóch wytrawnych mistrzów tej sceny – Marcina Przybylskiego (Kanclerz) i Roberta Jarocińskiego (Szef Policji), którzy są tu spotworniałymi kukłami, a przecież chwilami stają się ludźmi. Właściwie powinno się wymienić cały zespół, bo w tym przedstawieniu «chór» jest wyjątkowo ruchliwy i wyjątkowo istotny – ja zapamiętałem choćby krótkie etiudy Piotra PiksyKamila Mrożka czy zabawną obecność wałęsającego się w tle, z instrumentem czy bez instrumentu, Pawła Paprockiego”. 
(Piotr Zaremba, wPolityce.pl. Czytaj więcej → )


Na zdjęciach Ślub w reżyserii Eimuntasa Nekrošiusa. Fot. Krzysztof Bieliński
od góry: 
1. Na pierwszym planie: Jerzy Radziwiłowicz (Ojciec), Danuta Stenka (Matka/Mania), Mateusz Rusin (Henryk)
2. Grzegorz Małecki (Pijak), Karol Dziuba (Władzio), Anna Grycewicz (Druhna), Danuta Stenka (Matka/Mania), Mateusz Rusin (Henryk), Piotr Piksa (Lody), Paulina Korthals (Druhna), Kamil Mrożek (Młody)
3. Karol Dziuba (Władzio), Mateusz Rusin (Henryk), Marcin Przybylski (Kanclerz)
4. Karol Dziuba (Władzio), Danuta Stenka (Matka/Mania), Jerzy Radziwiłowicz (Ojciec), Mateusz Rusin (Henryk)
5. Mateusz Rusin (Henryk), Karol Dziuba (Władzio)
6. Joanna Gryga (Druhna), Paulina Korthals (Druhna), Paweł Paprocki (Nosił), Danuta Stenka (Matka/Mania), Jerzy Radziwiłowicz (Ojciec), Robert Jarociński (Szef policji), Marcin Przybylski (Kanclerz)

 

  • Międzynarodowy Dzień Teatru 2023

    Wspólne święto nas wszystkich – ludzi teatru i widzów! Z tej okazji dziękujemy wszystkim tym, dla których teatr jest ważnym miejscem spotkań. Bądźmy razem!

  • ALICJI KRAINA CZARÓW – recenzje

    „Wielka imaginacja. Wielka fantazja. Wielka wyobraźnia”, „piękny spektakl” – recenzje po premierze ALICJI KRAINY CZARÓW wg Carrolla w reżyserii Sławomira Narlocha. 

  • Repertuar marzec – maj 2023

    Premiery – w marcu Alicji Kraina Czarów wg Carrolla, a w maju Komediant Bernharda! Ponadto na trzech scenach Teatru wiele tytułów, w tym Księgi Jakubowe.

  • Oferty promocyjne

    Comiesięczne programy TEATR DLA SENIORÓW, TEATR DLA STUDENTÓW (obecnie w ofercie propozycje od marca do maja) oraz inne aktualne promocje. 

  • ZEMSTA NIETOPERZA – odwołane marcowe spektakle

    Z przykrością zawiadamiamy, iż z przyczyn technicznych przedstawienia ZEMSTY NIETOPERZA w dniach 29 i 30 marca zostały odwołane. Przepraszamy. Teatr zwraca pieniądze za bilety. 

  • 15 kwietnia | ALICJI KRAINA... z tłumaczeniem na PJM

    Spektakl Alicji Kraina Czarów w dniu 15 kwietnia przedstawimy z tłumaczeniem na polski język migowy (PJM). Serdecznie zapraszamy!

  • Na wyspach pamięci. Rozmowa ze Sławomirem Narlochem

    „To opowieść o pamięci i fascynującej rzeczywistości pełnej zagadek i paradoksów. Tu i teraz – dziś jest czas na Alicji Krainę Czarów” – mówi Sławomir Narloch, reżyser spektaklu. 

  • MUZYKA TO CZAS

    Przedstawiamy muzyczną zapowiedź Alicji Krainy Czarów! W roli Szalonego Kapelusznika – Paweł Paprocki. 

  • Wskazówki zegara | premiera ALICJI...

    Czy można pamiętać do przodu? Odwrócić czas? Zatrzymać wspomnienia? Alicji Kraina Czarów wg Lewisa Carrolla w reżyserii Sławomira Narlocha.

  • Piotr Cieplak z Nagrodą im. Tadeusza Żeleńskiego-Boya

    Piotr Cieplak został wyróżniony Nagrodą im. Tadeusza Żeleńskiego-Boya za wybitne osiągnięcia w sztuce reżyserskiej, ze szczególnym uwzględnieniem spektakli realizowanych w Teatrze Narodowym.

  • Jan Englert – jubileusz 45-lecia pracy reżyserskiej

    Jan Englert po raz pierwszy reżyserował w 1978 roku. Jego najnowszą pracą reżyserską jest zrealizowany w Teatrze Narodowym Mizantrop Molière’a. 

  • Vouchery do Teatru Narodowego

    Długoterminowe vouchery do Teatru Narodowego to doskonały podarunek. Są dostępne online oraz w kasach Teatru. 

  • MIZANTROP – recenzje po premierze

    Po premierze Mizantropa Molière’a w reżyserii Jana Englerta – przedstawiamy wybór recenzji. 

  • Niejednoznaczność | Molière w Narodowym

    Pytania o nasz stosunek do świata i postawę wobec innych, o egoizm i empatię – premiera Mizantropa Molière’a odbyła się 10 grudnia na scenie Studio. 

  • Szlachetność i profity. Rozmowa z Janem Englertem

    „Rozkrok między szlachetnością a interesownością, pychą a skromnością – to jest najciekawsze” – mówi Jan Englert, reżyser Mizantropa

  • KSIĘGI JAKUBOWE – wybór recenzji

    Przedstawiamy fragmenty recenzji, które ukazały się po premierze Ksiąg Jakubowych Olgi Tokarczuk w reżyserii Michała Zadary.

  • My z nich | rozmowa z Michałem Zadarą

    „My, współcześni Polacy, jesteśmy spadkobiercami bardzo różnych tradycji, narodowości, praktyk” – mówi Michał Zadara, reżyser Ksiąg Jakubowych.

  • Dziedzictwo | premiera KSIĄG JAKUBOWYCH

    Nasi przodkowie, tożsamość i przyszłość – Księgi Jakubowe Olgi Tokarczuk w inscenizacji Michała Zadary.

  • DEKALOG – recenzje po premierze

    Przedstawiamy wybór recenzji po premierze Dekalogu Kieślowskiego / Piesiewicza w reżyserii Wojciecha Farugi.  

  • Rozmowa z Wojciechem Farugą o DEKALOGU

    „Wydaje mi się, że rozważania: co jest dobre, co złe, co trzeba, a czego nie wolno, są teraz, kiedy ten świat po raz kolejny nam się wymknął, wyjątkowo ważne” – mówi reżyser Dekalogu.

  • Po pierwsze człowiek | premiera DEKALOGU

    Wojciech Faruga sięgnął po ikoniczne dzieło polskiego filmu, przemyślane na nowo po ponad trzech dekadach. 

  • Warszawska Nagroda Edukacji Kulturalnej

    Z radością informujemy, że zrealizowany przez nas program dla szkół KLASA TN zdobył III nagrodę 13. edycji Warszawskiej Nagrody Edukacji Kulturalnej.

  • Solidarni z Ukrainą | Солідарні з Україною

    Zespół Teatru Narodowego solidaryzuje się z Ukraińcami, walczącymi o niepodległość swojej ojczyzny. 

  • TEATR MÓJ WIDZĘ... – rozmowy z aktorkami i aktorami

    Kinga Ilgner rozmawia z: Anną Seniuk, Małgorzatą Kożuchowską, Gabrielą Muskałą, Janem Englertem, Jerzym Radziwiłowiczem, Marcinem Hycnarem. Partnerem cyklu jest Teatr Narodowy.

  • DEJMEK Raszewskiej z nagrodą PTBT!

    Wydana przez Teatr Narodowy książka Dejmek Magdaleny Raszewskiej otrzymała nagrodę Polskiego Towarzystwa Badań Teatralnych. 

  • Cykl AKTORZY/SENIORZY

    Teatr Narodowy jest partnerem internetowego projektu Leny Frankiewicz, filmowego cyklu, na który składają się rozmowy o teatrze z seniorkami i seniorami zawodu aktorskiego.

  • Cykl POECI POLSCY online #kulturabezbarier

    Polska poezja w interpretacji Aktorów Teatru Narodowego – artystyczno-edukacyjny cykl POECI POLSCY #kulturabezbarier.

  • WYKŁADY OTWARTE online (materiały audio)

    Wykłady Teatru Narodowego online dotyczące badań nad twórczością wielkich osobowości polskiej kultury.

  • Przedstawienia Teatru Narodowego online

    Spektakle Teatru Narodowego zrealizowane w Teatrze Telewizji – wybór ze zbiorów Ninateka.pl oraz Vod.TVP. 

  • Teatr Narodowy w Google Cultural Institute

    Wystawę o burzliwych dziejach Narodowej Sceny można oglądać w sieci! Zapraszamy do odwiedzenia Google Cultural Institute.

Korzystając z serwisu internetowego Teatru Narodowego akceptujesz zasady Polityki prywatności oraz wyrażasz zgodę na używanie plików cookie. Plik cookie możesz zablokować za pomocą opcji dostępnych w przeglądarce internetowej. Aby dowiedzieć się więcej na temat cookie, kliknij tutaj